EITC/IS/LSA Linux System Administration یک برنامه گواهینامه IT اروپایی در مدیریت و مدیریت امنیت در لینوکس است، یک سیستم عامل شبکه منبع باز که اغلب در سرورهایی با موقعیت پیشرو در سراسر جهان استفاده می شود.
برنامه درسی مدیریت سیستم لینوکس EITC/IS/LSA بر دانش و مهارت های عملی در مدیریت و مدیریت امنیت در لینوکس متمرکز است که در ساختار زیر سازماندهی شده است و محتوای آموزشی ویدیویی جامع را به عنوان مرجعی برای این گواهینامه EITC در بر می گیرد.
لینوکس مجموعه ای از سیستم عامل های منبع باز شبه یونیکس است که به طور کلی به عنوان یک استاندارد پیشرو برای سیستم عامل های سرورهای شبکه پذیرفته شده است، بر اساس هسته لینوکس لینوس توروالدز، که در ابتدا در سال 1991 منتشر شد. هسته لینوکس و همچنین نرمافزارها و کتابخانههای سیستم همراه، معمولاً در یک توزیع لینوکس همراه هستند و بسیاری از آنها تحت مجوز پروژه گنو هستند. اگرچه بسیاری از توزیعهای لینوکس از اصطلاح «لینوکس» استفاده میکنند، بنیاد نرمافزار آزاد عبارت «گنو/لینوکس» را برای تأکید بر اهمیت نرمافزار گنو ترجیح میدهد.
دبیان، فدورا و اوبونتو همگی توزیعهای لینوکس محبوب هستند. Red Hat Enterprise Linux و SUSE Linux Enterprise Server دو توزیع تجاری هستند. یک سیستم پنجره مانند X11 یا Wayland، و همچنین یک محیط دسکتاپ مانند GNOME یا KDE Plasma، در توزیع های لینوکس دسکتاپ گنجانده شده است. توزیع های سرور ممکن است شامل گرافیک باشد یا نباشد، یا ممکن است شامل یک پشته راه حل مانند LAMP باشد. هرکسی میتواند برای هر هدفی توزیعی تولید کند، زیرا لینوکس یک نرمافزار منبع باز است که آزادانه قابل توزیع مجدد است.
لینوکس برای رایانه های شخصی مبتنی بر معماری x86 اینتل ایجاد شد، اما متعاقباً به پلتفرم های بیشتری نسبت به هر سیستم عامل دیگری منتقل شد. لینوکس به دلیل تسلط اندروید مبتنی بر لینوکس بر روی گوشی های هوشمند، بزرگترین پایگاه نصب شده را در بین تمام سیستم عامل های همه منظوره دارد. علیرغم این واقعیت که لینوکس تنها توسط 2.3 درصد از رایانه های رومیزی استفاده می شود، Chromebook که سیستم عامل Chrome مبتنی بر هسته لینوکس را اجرا می کند، بر بازار آموزش K-12 ایالات متحده تسلط دارد و حدود 20٪ از کل فروش لپ تاپ زیر 300 دلار را به خود اختصاص می دهد. . لینوکس محبوب ترین سیستم عامل برای سرورها است (حدود 96.4 درصد از 1 میلیون وب سرور برتر لینوکس را اجرا می کنند)، و همچنین سایر سیستم های آهنی بزرگ مانند رایانه های اصلی و ابر رایانه های TOP500 (از نوامبر 2017، به تدریج تمام رقبا را حذف کرده است).
لینوکس همچنین برای سیستمهای تعبیهشده در دسترس است، که دستگاههایی هستند که سیستم عامل آنها اغلب در میانافزار گنجانده شده است و به شدت برای سیستم سفارشیسازی شده است. روترها، کنترلهای اتوماسیون، فناوری خانههای هوشمند، تلویزیونها (تلویزیونهای هوشمند سامسونگ و الجی به ترتیب از Tizen و WebOS استفاده میکنند)، خودروها (تسلا، آئودی، مرسدس بنز، هیوندای و تویوتا همگی از لینوکس استفاده میکنند)، ضبطکنندههای ویدئوی دیجیتال، کنسولهای بازی ویدیویی و ساعت های هوشمند همگی نمونه هایی از دستگاه های مبتنی بر لینوکس هستند. اویونیک فالکون 9 و دراگون 2 بر اساس نسخه شخصی سازی شده لینوکس است.
لینوکس یکی از معروفترین نمونههای همکاری نرمافزار آزاد و متنباز است. بر اساس قوانین مجوزهای فردی آن، مانند مجوز عمومی عمومی گنو، کد منبع ممکن است توسط هر کسی مورد استفاده، به روز رسانی و توزیع تجاری یا غیرتجاری قرار گیرد.
به گفته چندین توسعه دهنده منبع باز، هسته لینوکس طراحی نشده است، بلکه از طریق انتخاب طبیعی تکامل یافته است. اگرچه معماری یونیکس به عنوان یک داربست عمل می کرد، توروالدز معتقد است که "لینوکس با جهش های زیادی تکامل یافته است - و از آنجایی که جهش ها کمتر از حد تصادفی بودند، سریع تر و هدایت شده تر از ذرات آلفا در DNA بودند." به گفته اریک اس. ریموند، ویژگیهای انقلابی لینوکس بیشتر اجتماعی است تا فنی: قبل از لینوکس، نرمافزارهای پیچیده به سختی توسط گروههای کوچک ساخته میشد، اما «لینوکس به روشی بسیار متفاوت رشد کرد. از همان ابتدا تقریباً سهواً توسط گروه های زیادی از داوطلبان که فقط از طریق اینترنت ارتباط برقرار می کردند، هک شد. تکنیک ساده احمقانه انتشار هر هفته و دریافت ورودی از صدها کاربر در عرض چند روز، ایجاد نوعی انتخاب سریع داروینی در مورد جهشهای ایجاد شده توسط توسعهدهندگان، به جای استانداردهای دقیق یا دیکتاتوری، برای حفظ کیفیت مورد استفاده قرار گرفت. برایان کانتریل، مهندس یک سیستمعامل رقیب، میگوید: «لینوکس طراحی نشده است، بلکه تکامل یافته است. این یک سیستم بیولوژیکی در پایان روز نیست، این یک سیستم نرم افزاری است. یک سیستم مبتنی بر لینوکس یک سیستم عامل ماژولار شبیه یونیکس است که بیشتر معماری خود را از اصول یونیکس توسعه یافته در دهههای 1970 و 1980 الهام میگیرد. یک هسته یکپارچه، هسته لینوکس، در چنین سیستمی برای کنترل فرآیند، شبکه، دسترسی جانبی و سیستم های فایل استفاده می شود. درایورهای دستگاه یا مستقیماً در هسته ساخته می شوند یا به عنوان ماژول هایی اضافه می شوند که در حین اجرای سیستم بارگذاری می شوند.
سرزمین کاربری گنو یکی از ویژگیهای مهم اکثر سیستمهای مبتنی بر لینوکس است که اندروید یک استثنا است. زنجیره ابزار مجموعه وسیعی از ابزارهای برنامه نویسی حیاتی برای توسعه لینوکس است (شامل کامپایلرهایی که برای ساختن خود هسته لینوکس استفاده می شود)، و coreutils بسیاری از ابزارهای اساسی یونیکس را پیاده سازی می کند. اجرای پروژه از کتابخانه C به عنوان یک پوشش برای فراخوانی سیستم هسته لینوکس که برای رابط هسته-فضای کاربر ضروری است، کار می کند، زنجیره ابزار مجموعه وسیعی از ابزارهای برنامه نویسی حیاتی برای توسعه لینوکس است (شامل کامپایلرهایی که برای ساختن خود هسته لینوکس استفاده می شوند). ، و coreutils بسیاری از ابزارهای اساسی یونیکس را پیاده سازی می کنند. Bash، یک پوسته CLI محبوب، نیز به عنوان بخشی از پروژه توسعه یافته است. رابط کاربری گرافیکی اکثر سیستمهای لینوکس (یا GUI) مبتنی بر پیادهسازی سیستم پنجره X است. اخیراً، جامعه لینوکس برای جایگزینی X11 با Wayland به عنوان جایگزین پروتکل سرور نمایشگر کار کرده است. سیستم های لینوکس از چندین ابتکار نرم افزار منبع باز دیگر بهره می برند.
اجزای نصب شده یک سیستم لینوکس شامل موارد زیر است:
- GNU GRUB، LILO، SYSLINUX یا Gummiboot نمونه هایی از بوت لودرها هستند. این نرم افزاری است که هنگام روشن شدن رایانه و پس از تنظیم اولیه سیستم عامل برای بارگذاری هسته لینوکس در حافظه اصلی رایانه اجرا می شود.
- یک برنامه init، مانند sysvinit یا جدیدتر systemd، OpenRC یا Upstart. این فرآیند اولیه است که توسط هسته لینوکس آغاز شده است و در بالای درخت فرآیند قرار دارد. به عبارت دیگر، init جایی است که تمام فرآیندهای دیگر شروع می شوند. کارهایی مانند خدمات سیستم و درخواست های ورود (چه گرافیکی و چه در حالت ترمینال) را آغاز می کند.
- کتابخانه های نرم افزار مجموعه ای از کد هستند که می توانند توسط برنامه های دیگر مورد استفاده قرار گیرند. پیوند دهنده پویا که استفاده از کتابخانههای پویا را در سیستمهای لینوکس با استفاده از فایلهای اجرایی با فرمت ELF مدیریت میکند به نام ld-linux.so شناخته میشود. اگر سیستم به گونهای تنظیم شده باشد که کاربر بتواند خودش برنامههای کاربردی تولید کند، فایلهای سرصفحه برای توصیف رابط کتابخانههای نصب شده گنجانده میشوند. به غیر از کتابخانه گنو سی (glibc)، که پرکاربردترین کتابخانه نرم افزاری در سیستم های لینوکس است، کتابخانه های دیگری مانند SDL و Mesa نیز وجود دارد.
- کتابخانه گنو سی یک کتابخانه استاندارد C است که برای اجرای برنامه های C در یک سیستم کامپیوتری مورد نیاز است. جایگزینهایی برای سیستمهای تعبیهشده توسعه یافتهاند، از جمله musl، EGLIBC (یک کلون glibc که در ابتدا توسط Debian استفاده میشد)، و uClibc (ساخته شده برای uClinux)، اما دو مورد آخر دیگر نگهداری نمیشوند. Bionic، کتابخانه C خود اندروید، استفاده شده است.
- GNU coreutils اجرای استاندارد دستورات اساسی یونیکس است. برای دستگاههای جاسازیشده، جایگزینهایی مانند Copyleft BusyBox و Toybox دارای مجوز BSD وجود دارد.
- ابزارکهای ابزارک کتابخانهای برای ایجاد رابطهای کاربری گرافیکی برنامههای کاربردی نرمافزاری (GUI) هستند. GTK و Clutter که توسط پروژه گنوم ایجاد شدهاند، Qt که توسط پروژه Qt توسعه یافته و توسط شرکت Qt رهبری میشود، و کتابخانههای بنیاد روشنگری (EFL) که عمدتا توسط تیم Enlightenment نگهداری میشوند، از جمله ابزارکهای ابزار موجود هستند.
- یک سیستم مدیریت بسته، مانند dpkg یا RPM، برای مدیریت بسته ها استفاده می شود. بسته ها همچنین می توانند از تاربال های منبع یا تاربال های باینری ساخته شوند.
- پوسته های فرمان و محیط های پنجره ای نمونه هایی از برنامه های رابط کاربری هستند.
رابط کاربری که اغلب به عنوان پوسته شناخته میشود، معمولاً یک رابط خط فرمان (CLI)، یک رابط کاربر گرافیکی (GUI) یا کنترلهایی است که با سختافزار همراه همراه هستند. رابط کاربری معمولی در رایانه های شخصی رومیزی معمولاً گرافیکی است، در حالی که CLI اغلب از طریق پنجره های شبیه ساز ترمینال یا یک کنسول مجازی جداگانه قابل دسترسی است.
رابط های کاربری مبتنی بر متن، یا پوسته های CLI، متن را برای ورودی و خروجی به کار می گیرند. پوسته Bourne-Again (bash) که برای پروژه گنو ایجاد شد، پرکاربردترین پوسته تحت لینوکس است. CLI به طور کامل توسط اکثر اجزای سطح پایین لینوکس، از جمله بخشهای مختلف سرزمین کاربر استفاده میشود. CLI مخصوصاً برای خودکارسازی عملیات های مکرر یا تاخیری مناسب است و امکان ارتباط بین فرآیندی نسبتاً آسانی را فراهم می کند.
پوستههای رابط کاربری گرافیکی، پر از محیطهای دسکتاپ کامل مانند KDE Plasma، GNOME، MATE، Cinnamon، LXDE، Pantheon و Xfce، محبوبترین رابطهای کاربری در سیستمهای دسکتاپ هستند، در حالی که تعدادی رابط کاربری دیگر نیز وجود دارند. سیستم پنجره X، همچنین به عنوان "X" شناخته می شود، زیربنای اکثر رابط های کاربری محبوب است. شفافیت شبکه را با اجازه دادن به یک برنامه گرافیکی که روی یک ماشین کار میکند در ماشین دیگر نمایش میدهد، جایی که کاربر میتواند با آن تعامل داشته باشد. با این حال، برخی از برنامه های افزودنی X Window System قادر به کار بر روی شبکه نیستند. چندین سرور نمایش X وجود دارد که محبوب ترین آنها X.Org Server است که پیاده سازی مرجع است.
توزیعهای سرور ممکن است یک رابط خط فرمان برای توسعهدهندگان و مدیران فراهم کنند، اما همچنین ممکن است یک رابط سفارشی برای کاربران نهایی داشته باشند که متناسب با موارد استفاده سیستم باشد. این رابط سفارشی از طریق یک کلاینت در حال اجرا بر روی یک سیستم متفاوت است که لزوماً مبتنی بر لینوکس نیست.
برای X11، چندین نوع مدیر پنجره وجود دارد، از جمله کاشی کاری، پویا، انباشته کردن، و ترکیب. مدیران پنجره با سیستم پنجره X تعامل دارند و به شما امکان می دهند مکان و ظاهر پنجره های برنامه های جداگانه را کنترل کنید. مدیران پنجره X سادهتر مانند dwm، ratpoison، i3wm یا herbstluftwm دارای یک رابط مینیمالیستی هستند، در حالی که مدیران پنجرههای پیچیدهتر مانند FVWM، Enlightenment یا Window Maker دارای ویژگیهای اضافی مانند نوار وظیفه و تمهای داخلی هستند، اما در مقایسه با آنها همچنان سبک وزن هستند. محیط های دسکتاپ مدیران پنجرهها مانند Mutter (GNOME)، KWin (KDE) و Xfwm (xfce) در نصبهای اصلی بیشتر محیطهای دسکتاپ گنجانده شدهاند، اما کاربران میتوانند در صورت تمایل، از مدیر پنجره دیگری استفاده کنند.
Wayland یک پروتکل سرور نمایشگر است که برای جایگزینی پروتکل X11 طراحی شده است، اما هنوز تا سال 2014 مورد استفاده گسترده قرار نگرفته است. Wayland، برخلاف X11، به مدیر پنجره خارجی یا مدیر ترکیبی نیاز ندارد. در نتیجه، یک کامپوزیتور Wayland به عنوان یک سرور نمایش، مدیر پنجره و مدیر ترکیب همه در یک کار می کند. پیاده سازی مرجع Wayland، Weston است، اگرچه Mutter و KWin از GNOME و KDE به عنوان سرورهای نمایش مستقل به Wayland تبدیل می شوند. از نسخه 19، Enlightenment با موفقیت منتقل شده است.
برای آشنایی کامل با برنامه درسی گواهینامه می توانید جدول زیر را گسترش داده و تجزیه و تحلیل کنید.
برنامه درسی گواهینامه مدیریت سیستم لینوکس EITC/IS/LSA به مواد آموزشی با دسترسی آزاد در فرم ویدیویی ارجاع می دهد. فرآیند یادگیری به یک ساختار گام به گام (برنامه ها -> درس ها -> موضوعات) تقسیم می شود که بخش های برنامه درسی مربوطه را پوشش می دهد. مشاوره نامحدود با کارشناسان حوزه نیز ارائه می شود.
برای جزئیات بیشتر در مورد روش صدور گواهینامه بررسی کنید چگونه کار می کند.
دانلود کامل مطالب آماده سازی خودآموز آفلاین برای برنامه مدیریت سیستم لینوکس EITC/IS/LSA در یک فایل PDF