برای پرداختن به این سوال که آیا یک زبان قابل تشخیص تورینگ میتواند زیرمجموعهای از یک زبان تصمیمپذیر را تشکیل دهد، ضروری است که مفاهیم اساسی نظریه پیچیدگی محاسباتی، به ویژه تمرکز بر طبقهبندی زبانها بر اساس تصمیمپذیری و تشخیصپذیری آنها را در نظر بگیریم.
در نظریه پیچیدگی محاسباتی، زبانها مجموعهای از رشتهها بر روی برخی از حروف الفبا هستند و میتوان آنها را بر اساس نوع فرآیندهای محاسباتی که میتوانند آنها را شناسایی یا تصمیمگیری کنند، طبقهبندی کرد. یک زبان نامیده می شود تورینگ قابل تشخیص است (و یا به صورت بازگشتی قابل شمارش) اگر ماشین تورینگ وجود داشته باشد که هر رشته ای را که به زبان تعلق دارد متوقف کند و بپذیرد. با این حال، اگر رشته به زبان تعلق نداشته باشد، ماشین تورینگ ممکن است آن را رد کند یا به طور نامحدود بدون توقف اجرا شود. از سوی دیگر، یک زبان است قابل تصمیم گیری (و یا بازگشتی) اگر ماشین تورینگ وجود داشته باشد که همیشه متوقف می شود و به درستی تصمیم می گیرد که آیا هر رشته داده شده به زبان تعلق دارد یا خیر.
تعاریف و ویژگی ها
1. زبان های قابل تشخیص تورینگ:
- یک زبان (L) تورینگ قابل تشخیص است اگر ماشین تورینگ (M) وجود داشته باشد به طوری که برای هر رشته (w):
– اگر (w در L)، سپس (M) در نهایت متوقف می شود و (w) را می پذیرد.
– اگر ( w notin L )، سپس ( M ) یا (w ) را رد می کند یا برای همیشه بدون توقف اجرا می شود.
2. زبان های قابل تصمیم:
- یک زبان (L) در صورتی قابل تصمیم گیری است که ماشین تورینگ (M) وجود داشته باشد به طوری که برای هر رشته (w):
– اگر (w در L)، سپس (M) در نهایت متوقف می شود و (w) را می پذیرد.
– اگر ( w notin L )، سپس ( M ) در نهایت متوقف می شود و (w ) را رد می کند.
از این تعاریف، واضح است که هر زبان قابل تصمیم گیری تورینگ نیز قابل تشخیص است، زیرا یک ماشین تورینگ که یک زبان را تعیین می کند همیشه متوقف می شود و پاسخی ارائه می دهد و در نتیجه زبان را نیز تشخیص می دهد. با این حال، برعکس لزوماً درست نیست، زیرا یک زبان قابل تشخیص تورینگ تضمین نمی کند که ماشین تورینگ برای رشته هایی که در آن زبان نیستند متوقف شود.
رابطه زیر مجموعه
برای تعیین اینکه آیا یک زبان قابل تشخیص تورینگ می تواند زیرمجموعه ای از یک زبان تصمیم پذیر تشکیل دهد، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- تعریف زیر مجموعه: زبان ( A ) زیرمجموعه ای از زبان ( B ) است که با ( A subseteq B ) مشخص می شود، اگر هر رشته در ( A ) نیز در ( B ) باشد. به طور رسمی، (کل w در A، w در B).
با توجه به اینکه هر زبان قابل تشخیص تورینگ نیز قابل تشخیص است، این امکان وجود دارد که یک زبان قابل تشخیص تورینگ زیرمجموعه یک زبان قابل تشخیص باشد. این به این دلیل است که زبان تصمیم پذیر (B) را می توان به عنوان یک زبان قابل تشخیص تورینگ با ویژگی اضافی که در همه ورودی ها متوقف می شود، مشاهده کرد. بنابراین، اگر (A) تورینگ قابل تشخیص باشد و (B) قابل تصمیم گیری باشد، و اگر هر رشته در (A) نیز در (B) باشد، آنگاه (A) در واقع می تواند زیرمجموعه ای از (B) باشد.
مثال ها و تصاویر
برای تشریح این مفهوم به مثال های زیر توجه کنید:
1. 1 مثال:
– اجازه دهید ( L_1 ) زبان تمام رشته هایی باشد که برنامه های C معتبری را رمزگذاری می کنند که در صورت عدم ورودی متوقف می شوند. این زبان قابل تصمیم گیری است زیرا می توانیم ماشین تورینگ بسازیم که هر برنامه C را شبیه سازی می کند و تعیین می کند که آیا متوقف می شود یا خیر.
– اجازه دهید ( L_2 ) زبان تمام رشته هایی باشد که برنامه های C معتبر را رمزگذاری می کنند. این زبان تورینگ قابل تشخیص است زیرا میتوانیم ماشین تورینگ بسازیم که بررسی میکند آیا رشتهای یک برنامه C معتبر است یا خیر.
– واضح است که (L_2 subseteq L_1 ) زیرا هر برنامه C معتبر (چه متوقف شود چه نباشد) یک رشته معتبر در زبان توقف برنامه های C است.
2. 2 مثال:
– فرض کنید (L_3 ) زبانی باشد که شامل تمام رشتههای الفبای ({0, 1}) است که اعداد باینری بخش پذیر بر 3 را نشان میدهد. از صفر
– فرض کنید ( L_4 ) زبانی باشد که از تمام رشته های باینری که اعداد اول را نشان می دهند تشکیل شده است. این زبان تورینگ قابل تشخیص است زیرا میتوانیم ماشین تورینگ بسازیم که با آزمایش تقسیمپذیری، اولیه بودن را بررسی میکند.
– در این مورد، (L_4) زیرمجموعه ای از (L_3) نیست، اما اگر زبان (L_5) رشته های باینری را که نشان دهنده اعداد بخش پذیر بر 6 هستند در نظر بگیریم (که هم بر 3 و هم بر 5 بخش پذیر است)، (L_3 زیر مجموعه L_XNUMX) ).
تصمیم پذیری و تشخیص پذیری متقابل
تأثیر متقابل بین زبان های قابل تصمیم گیری و زبان های قابل تشخیص تورینگ چندین جنبه مهم را آشکار می کند:
- ویژگی های بسته شدن: زبانهای قابل تصمیم تحت اتحاد، تقاطع و مکمل بسته می شوند. این بدان معناست که اگر (L_1) و (L_2) قابل تصمیم گیری باشند، (L_1 فنجان L_2)، (L_1 درپوش L_2) و (خط{L_1}) (مکمل (L_1)) نیز قابل تصمیم گیری هستند.
- زبان های قابل تشخیص تورینگ: اینها در زیر اتحاد و تقاطع بسته می شوند اما لزوماً تحت مکمل نیستند. این به این دلیل است که مکمل یک زبان قابل تشخیص تورینگ ممکن است قابل تشخیص تورینگ نباشد.
مفاهیم عملی در امنیت سایبری
درک روابط بین زبان های قابل تشخیص و تصمیم گیری تورینگ پیامدهای عملی در امنیت سایبری دارد، به ویژه در زمینه تأیید برنامه و شناسایی بدافزار:
- تأیید برنامه: اطمینان از اینکه یک برنامه برای همه ورودی ها به درستی رفتار می کند یک مشکل قابل حل برای کلاس های خاص برنامه ها است. به عنوان مثال، تأیید اینکه یک الگوریتم مرتبسازی به درستی هر فهرست ورودی را مرتب میکند، میتواند به عنوان یک مسئله قابل تصمیم در نظر گرفته شود.
- تشخیص بدافزار: تشخیص مخرب بودن یک برنامه را می توان به عنوان یک مشکل قابل تشخیص تورینگ در نظر گرفت. به عنوان مثال، اکتشافی یا الگوهای خاصی را می توان برای شناسایی بدافزار شناخته شده استفاده کرد، اما تعیین اینکه آیا هر برنامه دلخواه مخرب است (مشکل تشخیص بدافزار) در حالت کلی غیرقابل تصمیم گیری است.
نتیجه
در اصل، یک زبان قابل تشخیص تورینگ در واقع می تواند زیرمجموعه ای از یک زبان تصمیم پذیر را تشکیل دهد. این رابطه بر ساختار سلسله مراتبی کلاسهای زبان در نظریه پیچیدگی محاسباتی تأکید میکند، جایی که زبانهای قابل تصمیم، زیرمجموعهای محدودتر از زبانهای قابل تشخیص تورینگ را نشان میدهند. این درک برای کاربردهای مختلف در علوم کامپیوتر و امنیت سایبری مهم است، جایی که توانایی تشخیص و تصمیمگیری زبانها نقشی اساسی در اطمینان از صحت و امنیت سیستمهای محاسباتی ایفا میکند.
سایر پرسش ها و پاسخ های اخیر در مورد قابلیت تجزیه پذیری:
- آیا می توان یک نوار را به اندازه ورودی محدود کرد (که معادل این است که هد ماشین تورینگ برای حرکت فراتر از ورودی نوار TM محدود شده است)؟
- معادل بودن انواع مختلف ماشین های تورینگ در قابلیت محاسباتی به چه معناست؟
- آیا مشکل توقف ماشین تورینگ قابل حل است؟
- اگر دو TM داشته باشیم که یک زبان قابل تصمیم را توصیف می کنند، آیا سؤال هم ارزی هنوز غیرقابل تصمیم گیری است؟
- مشکل پذیرش برای اتوماتای محدود خطی با ماشینهای تورینگ چه تفاوتی دارد؟
- مثالی از مسئله ای که می تواند توسط یک اتومات محدود خطی حل شود را بیاورید.
- مفهوم تصمیم پذیری را در زمینه اتوماتای محدود خطی توضیح دهید.
- اندازه نوار در اتوماتای محدود خطی چگونه بر تعداد پیکربندیهای مجزا تأثیر میگذارد؟
- تفاوت اصلی بین اتوماتای محدود خطی و ماشین های تورینگ چیست؟
- فرآیند تبدیل ماشین تورینگ به مجموعهای از کاشیها برای PCP را توضیح دهید و اینکه چگونه این کاشیها تاریخچه محاسبات را نشان میدهند.
سوالات و پاسخ های بیشتر را در Decidability مشاهده کنید